Ortadoğu futbolunun parlayan yıldızı: Katar

Katar futbolu bugünlerde sık sık konuşulan konular arasında yer alıyor; hem saha içi hem de saha dışı işlerle. Katar’ın ev sahipliğini yapacağı 2022 Dünya Kupası adaylık sürecindeki rüşvet iddiaları son birkaç yıldır zaman zaman gündeme geliyor. Ortaya çeşitli belgeler sunuluyor. Fakat bu iddialar karşısında ciddi bir adım atılmış değil. Geçtiğimiz sabah ajanslara düşen FIFA Eski Başkanı Michel Platini’nin gözaltına alınması haberi, yaşanılan gelişmelerin en yenisi. Bu gelişmenin Katar için sıkıntılı bir süreç başlatıp başlatmayacağını zaman gösterecek.

Bununla birlikte Katar için sıkıntılı bir diğer durum ise Dünya Kupası için inşa edilen stadyumlardaki işçilerin çalışma koşulları ve yaşanan işçi ölümleri. 1.2 milyon göçmen işçinin çalıştığı Katar’da Dünya Kupası için yapılan stadyumlarda işçilerin zorla çalıştırıldığı ve kötü koşullarda yaşamaya zorlandığı haberleri artık sıradanlaştı neredeyse. İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün yayımladığı raporlara karşın işçilerin çalışma ve güvenlik koşulları konusunda ciddi bir adım atıldığına dair veriler, bilgiler ortaya konmuyor.

Öte yandan bu sıkıntılı konuların gölgesinde Katar futbolu tarihinin en iyi dönemini yaşıyor. Şubat ayında gelen Asya Kupası şampiyonluğunun üstüne özel davetle yer aldıkları Copa America’nın ilk maçında Paraguay’a karşı 2-0 geriye düşülmesine karşın gelen 2-2'lik beraberlik, ülke futbolu için güzel haberler niteliğinde. Katar’ın bu maçta oldukça tatminkar bir futbol oynadığını, hatta galibiyeti kaçıran taraf olduğunu belirtmek gerek.

Ortadoğu’nun futbol denilince çok da fazla akla gelmeyen ülkelerinden biri olan Katar’ın uluslararası futboldaki ilk başarısı yıllar öncesine dayanıyor. 1981’de Avustralya’da düzenlenen FIFA 20 Yaş Altı Dünya Kupası’nda Brezilya ve İngiltere gibi güçlü rakipleri yenerek büyük bir sürprize imza atan ve finale kadar yükselen Katar, finalde Batı Almanya’ya 4-0 yenilerek ikinci olmuştu. O şampiyonanın ardından 38 yıl boyunca ses getiren bir başarıya imza atamadı bu Ortadoğu ülkesi. Bu yılın şubat ayında ise 2019’un en güzel futbol hikâyelerinden biri yaşandı. Asya Kupası’nda daha önce çeyrek finalden ötesini göremeyen Katar, oynadığı yedi maçı da kazanıp sadece bir gol yiyerek tarihindeki ilk kıta şampiyonluğunu etti. Bu başarıyı Katarlıların kendisi bile beklemiyordu. Peki bu bir tesadüf müydü? Bu sorunun cevabı hayır.

Katar’ın özellikle Asya Kupası’nda sadece aldığı sonuçlar değil, oynadığı futbol da dikkat çekti. Daha önceleri Güney Amerikalı futbolcuları devşiren ve milli takım kadrosunda bu oyunculara yer veren Katar’ın bu turnuvadaki kadrosunda, ülkenin sporcu fabrikası Aspire Academy’den yetişen oyuncular yer aldı. Katar’ın devşirme oyuncular yerine keşfettiği ve yetiştirdiği futbolcuları bir araya getirmesi, bu başarı için atılmış en büyük adımdı.

Bu başarının altında ise Katalan teknik adam Félix Sánchez'in imzası var. 2006 yılında La Masia’dan ayrılan ve 2004’te kurulmuş olan Aspire Academy’de çalışmaya başlayan Sánchez, 2013 yılından itibaren Katar’ın altyapı milli takımlarında görev almaya başladı. Dört yıl boyunca U-19, U-20, U-23 millli takımlarını çalıştıran Félix Sánchez iki yıldır ise milli takımın başında. Asya Kupası ve Copa America’da mücadele eden milli takım kadrosunda yer alan futbolcular neredeyse 10 yıldır onunla çalışıyor. Takımın %70’i Aspire Academy çıkışlı. Futbolcular da çocukluklarından beri birbirleriyle arkadaş. Orta saha oyuncusu Assim Madibo, en son Paraguay maçında fileleri havalandıran Almoez Ali’yi 14 yaşından beri tanıdığını söylüyor ve vurguluyor:

Félix Sánchez, takımdaki bu arkadaşlığın mimarı. Madibo, onu 14-15 yaşından beri tanıdığını ve Sánchez’in babası kadar kendisine yakın olduğunu söylüyor.

Katar, Asya Kupası şampiyonluğu yolunda Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri gibi politik açıdan sıkıntılı olduğu ve Ortadoğu coğrafyasının güçlü ekiplerini yenmekle kalmadı; Asya’nın futbol seviyesi en yüksek ülkeleri Güney Kore ve Japonya’yı da alt etmeyi başardı.

Takımın kadrosunda yetenekli ve dikkat çeken futbolcular da bulunuyor. Takım oyununu sahaya son derece iyi yansıtan Katar, bu yetenekli futbolcuların hünerleriyle sonuca gidiyor. Asya Kupası tarihinde yenilgisiz şampiyon olmayı başaran ilk takım olan Katar, aynı zamanda turnuva boyunca attığı 19 golle tarihin en golcü şampiyonu, yediği bir golle de tarihin en az gol yiyen şampiyonu unvanlarının sahibi oldu. Katar'ın attığı 19 golün 11'ine (1 gol, 10 asist) direkt katkısı bulunan Akram Afif ve 9 golle turnuvanın gol kralı olan Almoez Ali, Katar futbolunun geleceğini yansıtıyor.

Katar sadece A takımında değil, altyapı düzeylerinde de başarılı bir dönem geçiriyor. 2018’de Asya şampiyonu olan 23 yaş altı takımı, bu sene Toulon Turnuvası’nda mücadele etti. Asya Şampiyonası’nda yarı final oynayan 19 yaş altı takımı ise FIFA 20 Yaş Altı Dünya Kupası’nda boy gösterdi. Her iki turnuvada da galibiyet alamasa ve gruptan çıkamasa da üst düzey futbolun oynandığı bu organizasyonlarda yer almak Katar’ın genç futbolcularına önemli tecrübeler kazandırıyor.

Katar yeni dönemde futbolcuların sadece yüksek para kazanıp gittiği bir ülke olmaktan çıkarak, bu yıldız isimlerden yararlanmaya başladı. Barcelona’dan ayrıldıktan sonra dört sezon Al Sadd forması giyen Xavi, bu yaz futbolu bırakmasının ardından kulübün yeni teknik direktörü oldu. Forma giydiği dört sezon boyunca takımdaki genç futbolcuların gelişimine katkıda bulunan Katalan futbolcu, teknik adam olarak da kulübün ilerleyişine yardım etmeye devam edecek.

Katar’ın son dönemde komşuları Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Bahreyn ve Mısır ile yaşadığı politik sorunlar, sportif konularda da kendisini gösteriyor. Asya Kupası’na ev sahipliğini Birleşik Arap Emirlikleri’nin yapması, turnuva boyunca Katarlı taraftarların ve gazetecilerin takımlarını destekleyememesi sonucunu doğurdu. Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri maçları gergin bir ortamda oynandı. Katar’ın oynadığı her maçta milli marşı protesto edildi.

Bu politik sıkıntılar FIFA ve Dünya Kupası adaylığı nezdinde de kendini gösterdi. Katarlı Souad al-Mohammadi FIFA Konseyi'ne seçilirken, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri konseye temsilci sokamadı. Bu, Katar’ın FIFA ve uluslararası futbol idaresiyle olan ilişkilerini rakiplerine göre daha fazla geliştirecek. Bunun yanı sıra Suudi Arabistan’ın 25 milyon dolar ödeyerek kendi topraklarında gerçekleştirmek istediği FIFA Kulüpler Dünya Kupası’na 2019 ve 2020’de Katar ev sahipliği yapacak. 2022 Dünya Kupası’nın 48 takımla oynanması gündeme geldiğinde Katar’ın turnuvayı çevre ülkelerle ortaklaşa düzenlemesi de gündeme geldi. Ortadoğu coğrafyasında bu tür bir turnuvaya ev sahipliği yapabilecek kapasiteye sahip ülkelerin sınırlı sayıda olması, "Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri de Dünya Kupası’na ev sahipliği yapabilir mi?" sorusunu akıllara getirse de turnuvanın 32 takımla oynanacağının kesinlik kazanmasının ardında, Ortadoğu ülkeleri arasındaki politik sıkıntıların da etkili olduğu dedikodusu dolaştı.

Katar futbolu, 2022 Dünya Kupası tartışmaları ve komşularıyla olan politik sıkıntıların gölgesinde gelişmeye ve kendinden bahsettirmeye devam ediyor. Yapılan yatırımlar ve atılan doğru adımların devamı hâlinde Katar’ın kendi coğrafyasındaki en iddialı futbol ülkesi olacağını ve yakın gelecekte Avrupa’ya da futbolcu yollayacağını söylemek yanlış olmaz.